سىرى اشىلماعان 5 تاريحي قۇپيا

None
None
نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - تاريح سىرعا تولى، وكىنىشكە قاراي، ولاردىڭ كوپشىلىگى ۋاقىت- قۇمىنىڭ استىندا قالىپ قويىپ جاتىر.

كەيبىر تاريحي تۇلعالار مەن كونە جادىگەرلەردىڭ بولعان بولماعاندىعى تۋرالى تاريحشىلاردىڭ پىكىرى ءبىر ارناعا توعىسپاي كەلە جاتىر.

ماسساگەت پورتالى قازىرگى زاماندا تابىلعان ءىرى قازىنالار مەن قاي جەردە ەكەنى بەلگىسىز الەمدەگى ءىرى قازىنالار ءتىزىمىن ۇسىنعان بولاتىن.

ەندى عاسىرلار بويى تابىلماي سىرى اشىلماي كەلە جاتقان 5 تاريحي قۇپيا ءتىزىمىن ۇسىنامىز.

1. كورول ارتۋر ومىردە بولعان با، بولماعان با؟

كامەلوت سارايى، دوڭگەلەك ۇستەلدە وتىراتىن رىتسارلار، سيقىرشى مەرلين، ەكسكاليبۋر قىلىشى... ءيا، بۇل ورتاعاسىرلىق ەرتەگىلەر مەن رومانداردىڭ اتى اڭىزعا اينالعان قاھارمانى - كورول ارتۋر. ول ءادىل بيلەۋشى، ار-نامىس پەن رىتسارلىق كودتى قورعاۋشى رەتىندە ادامدار ەسىندە قالدى.

اڭىز بويىنشا، كورول ارتۋر V- Ⅵ عاسىرلار اراسىندا ءومىر سۇرگەن جانە ۇلى بريتانيانى مەكەندەگەن بريتاندىقتاردىڭ باسشىسى بولعان. ءداستۇر بويىنشا، انگلو-ساكسوندىق گەرمان تايپالارىنىڭ ۇلى بريتانيا ارالدارىنا جاساعان شابۋىلى مەن ۇلى حالىقتاردىڭ قونىس اۋدارۋى كەزىندە ارتۋر باسقىنشىلارعا تويتارىس بەرگەن توپتى باسقارعان.

دەگەنمەن، قازىرگى زامانعى بىردە-ءبىر تاريحشى بۇل ادامنىڭ شىنىمەن ءومىر سۇرگەنىن ناقتى ايتا المايدى. عالىمدار بىرنەشە رەت ارتۋردىڭ اڭىزعا اينالعان بەينەسىن سول نەمەسە باسقا تاريحي تۇلعاعا جاتقىزۋعا تىرىستى، ءبىراق بارلىق ارەكەتتەر ناتيجەسىز اياقتالدى.

كورنۋولل گرافتىعى تينتاگەل قامالىنىڭ قيراندىلارىنىڭ جانىندا ورنالاسقان. ارتۋر پاتشا تۋرالى ەڭ العاشقى سىلتەمەلەر Ⅸ عاسىرعا جاتادى جانە ولار ساكسوندارمەن بىرنەشە شايقاستارعا قاتىسقان كوشباسشى (ءتىپتى پاتشا ەمەس) رەتىندە سۋرەتتەلگەن. بۇل دالەلدەردىڭ دۇرىستىعى كۇماندى جانە كوپتەگەن زەرتتەۋشىلەر ونى بايىپپەن قابىلدامايدى.

ءبىراز ۋاقىتتان كەيىن، 12-عاسىردا ارتۋر پاتشانىڭ تۇلعاسى فرانسيانىڭ سولتۇستىگىندە ولەڭمەن جازىلعان ورتاعاسىرلىق رىتسارلىق رومانستاردىڭ تسيكلىندە پايدا بولدى. ءبىراق بۇل روماندار تەك ادەبي شىعارما، تاريحي قۇجات ەمەس.

ۇلى بريتانيادا ءداستۇرلى تۇردە كورول ارتۋر تۋرالى اڭىزبەن بايلانىستىرىلاتىن ءبىرقاتار ەسكەرتكىشتەر بار. مىسالى، بولاشاق پاتشا دۇنيەگە كەلگەن دەپ ەسەپتەلەتىن تينتاگەلدىڭ قازىرگى قيراعان سارايى. ءبىراق قامال قيراندىلارىنىڭ ورنىندا جۇرگىزىلگەن ارحەولوگيالىق قازبالار كەزىندە عالىمدار كورول ارتۋردىڭ جەكە باسىنىڭ شىندىعىن راستايتىن ەشقانداي دالەل تابا المادى.

2. كلەوپاترا قابىرى قايدا؟

كلەوپاترا نەمەسە كلەوپاترا VII فيلوپاتور - ەلليندىك ەگيپەتتىڭ سوڭعى حانشايىمى. ول ريم قولباسشىسى مارك انتونيدىڭ درامالىق ماحاببات حيكاياسىمەن تانىمال. انتوني ءوزىن ولتىرگەننەن كەيىن، مىسىر ريمگە باعىنعان كەزدە پاتشايىم ريم يمپەراتورى وكتاۆيان اۆگۋستتىڭ تۇتقىنىنا اينالماس ءۇشىن ول دا ءوز-وزىنە قول جۇمساعان.

ەجەلگى تاريحشىلار ولاردىڭ قىزمەتشىلەرى عاشىقتاردى ولگەننەن كەيىن ءبىزدىڭ ەرامىزعا دەيىنگى 30-جىلى بىرگە جەرلەگەن دەپ مالىمدەدى. ەجەلگى گرەك تاريحشىسى پلۋتارح (45-120) كلەوپاترا مەن انتونيدىڭ قابىرى مىسىرلىق قۇداي يسيدا عيباداتحاناسىنىڭ جانىندا ورنالاسقانىن جانە ءىشى وتە اسەم «كەرەمەت جانە ادەمى ەسكەرتكىش» ەكەنىن جازدى. ونىڭ ءىشىن بەزەندىرۋ كەزىندە التىن، كۇمىس، گاۋھار، ءىنجۋ-مارجان جانە ءپىل سۇيەگىن كوپ قولدانعان.

مىسىر پاتشايىمى مەن ريم قولباسشىسىنىڭ قابىرى قايدا ەكەنى ءالى كۇنگە دەيىن جۇمباق. 2010-جىلى ەگيپەتتىڭ ەجەلگى ەسكەرتكىشتەر جوعارى كەڭەسىنىڭ بۇرىنعى باس حاتشىسى زاحي حاۆاسس كلەوپاترا كەزىندە جوعارى لاۋازىمدى تۇلعالار جەرلەنگەن تاپوزيتيريس ماگنا اۋىلىندا قازبا جۇمىستارىن جۇرگىزدى. ارحەولوگتار سول كەزدە كوپتەگەن قىزىقتى جاڭالىقتار اشقانىمەن، كلەوپاترا مەن انتونيدىڭ قابىرىن تابا المادى. زەرتتەۋشىلەر پاتشايىمنىڭ بەيىتى بۇگىنگە دەيىن ساقتالىپ قالسا دا، قاراقشىلاردىڭ قولىنان قاتتى زارداپ شەگۋى مۇمكىن ەكەنىن، مۇنداي جاعدايدا ونى تانۋ وتە قيىن بولاتىنىن اتاپ ءوتتى.

3. وۋك ارالىنىڭ قازىنالارى

ءۇش ءجۇز جىلدان استام ۋاقىت بويى قازىنا ىزدەۋشىلەردىڭ ارمانى بولعان ارال - وۋك. ارال كانادانىڭ جاڭا شوتلانديا جاعالاۋىندا ورنالاسقان. وۋكتا شوتلانديالىق تەڭىزشى جانە قاراقشى ۋيليام كيدد (1645-1701) قالدىرعان قازىنا بار ەكەنى ايتىلادى. بۇل قازىنالاردى ىزدەۋگە كوپتەگەن ەكسپەديتسيالار جىبەرىلدى، وعان ميلليونداعان دوللار جۇمسالدى، ءبىراق ەشقايسىسى ناتيجە بەرمەدى. بۇكىل زەرتتەۋ كەزەڭىندەگى جالعىز قۇندى ولجا - يسپان مىس مونەتاسى.

دەگەنمەن، ەنتۋزياستار ءۇمىتىن ۇزبەي، قاراقشىلار قازىناسىن ىزدەۋدى جالعاستىرىپ كەلەدى. ءتىپتى، ارالداعى قازىنا شوۋ باعدارلامالاردىڭ نەگىزنە اينالدى. 2014-جىلى امەريكا قۇراما شتاتتارىندا «ەمەن ارالىنىڭ قارعىسى» تەلەحيكاياسىنىڭ تۇساۋى كەسىلدى، وندا ميچيگانداعى ەكى اعايىندى ارالدان جاسىرىن ارتەفاكتىلەردى تابۋ ءۇشىن زاماناۋي تەحنولوگيانى پايدالانادى. 2020-جىلى امەريكاندىقتار ارال تۋرالى 8 ماۋسىمدى فيلم تۇسىرە باستادى.

4. قاسيەتتى ساندىق (كوۆچەگ زاۆەتا)

587 ج ج جاڭا ۆاۆيلون پاتشالىعىنىڭ پاتشاسى ناۆۋحودونوسور II قولباسشىلىق ەتكەن اسكەر يەرۋساليمدى باسىپ الىپ، قالانى توناپ، ەۆرەيلەردىڭ باستى عيباداتحاناسى - سۇلەيمەن حرامىن قيراتتى. اڭىزدارعا سايكەس، بۇل عيباداتحانادا كونە جادىگەر - قاسيەتتى ساندىق بار ەدى. بۇل تۋرالى العاشقى جازبالار ىنجىلدە ايتىلعان. ساندىقتا ون وسيەت جازىلعان ەكى تاس بولعان ەكەن.

قاسيەتتى ساندىقتىڭ كەيىنگى تاعدىرى بەلگىسىز. كەيبىر دەرەككوزدەردە ساندىقتىڭ ۆاۆيلونعا اپارىلعانى، باسقالارىندا ەۆرەيلەر ونى يەرۋساليم قۇلاعانعا دەيىن جاسىرىپ ۇلگەرگەنى ايتىلعان.

ساندىقتىڭ جوعالۋى ونىڭ بولاشاق تاعدىرى تۋرالى كوپتەگەن اڭىزداردى تۋدىردى. كەيبىر اڭىزداردا ونى كەمەمەن ەفيوپياعا اپارعان، ساندىق ءالى دە سول جەردە ساقتاۋلى تۇر دەلىنەدى. باسقالارىندا، ساندىقتى ەۆرەي قۇدايى قۇتقارىپ، جاسىرعان جانە ونى ادامدارعا ماسىح كەلگەندە عانا قايتا كورسەتەدى.

5. جوعالعان اتلانتيدا

جەر بەتىنەن جوعالىپ كەتكەن اتلانتيدا تۋرالى اڭىز كوپ. بۇگىنگە دەيىن ەڭ ەجەلگى ءارى قىزىقتى قۇپيا وسى اتلانتيدا شىعار. بۇل ەل تسۋناميدىڭ نەمەسە جەر سىلكىنىسى كەزىندە سۋ استىندا قالعان دەگەن دەرەك بار. گرەك داناگويى پلاتون ونى گيبرالتار بۇعازىنا جاقىن ماڭداعى ۇلكەن ارال ەتىپ سيپاتتايدى. ءزاۋلىم عيماراتتارى بار دامىعان مەكەندە پوسەيدەن قۇدايىنىڭ شىركەۋى بار دەلىنگەن.

ونىڭ بار-جوعىن بىلۋشىلەر مىڭداپ تابىلعانىمەن، ەشقانداي دا دالەل ءالى كۇنگە كەزدەسپەگەن. تاريحشىلاردىڭ وڭتۇستىك امەريكادا، گرەك ارالدارىندا نەمەسە انتاركتيكا تۇستارىندا ورنالاسۋى كەرەك دەگەن بولجامىنىڭ كۇلى كوككە ۇشتى.

اتلانتيدا - ەجەلگى گرەك اڭىزى بويىنشا اتلانت مۇحيتىندا بولعان قۇرلىق نەمەسە ارال. العاشقى دەرەكتەر ءبىزدىڭ زامانىمىزدان بۇرىنعى 6- عاسىردا جازىلعان پلاتوننىڭ «تيمەي» جانە «كريتي» ديالوگىندە گەركۋلەس باعاناسىنىڭ (قازىرگى گيبرالتار بۇعازى) ارتىندا، تەڭىز سۋىنىڭ ورتاسىندا ورنالاسقان قۇرلىق رەتىندە ايتىلادى. قۇدايلار جەردى بولىسكەندە، اتلانتيدا تەڭىز قۇدايى جانە جەر سىلكىنىسىن تۋدىراتىن قۇداي پوسەيدوننىڭ يەلىگىنە بەرىلگەن. ونداعى تۇرعىن حالىق - اتلانتتار پوسەيدوننىڭ جۇبايى كلەريودان تۋعاندار دەپ ەسەپتەلگەن.

اتلانتيدا تۋرالى ەكى مىڭنان استام كىتاپ جازىلعان. قازىرگە دەيىن جۇمباق بولىپ كەلگەن اتلانتيدانىڭ قاي ۋاقىتتا جانە قاي جەردە ورنالاسقانى جايلى جاڭا بولجامدار جاسالىپ جاتىر.

ءار ۋاقىتتا عالىمدار ءار جەردە تابىلعان قالدىقتاردى اتلانتيدا قۇرلىعى ەكەنىن دالەلدەۋگە تىرىسىپ كەلە جاتىر.

مىسالى، امەريكا عالىمدارى 1992-جىلى بەرمۋد ءۇشتاعانى تۇبىنە اناليزدىك ساراپتاما جاساعان بولاتىن. ءسويتىپ سۋدىڭ ورتا بولىگىنەن حەوپس پيراميداسىنان 3 ەسە ۇلكەن الىپ پيراميدا تاپقان. پيراميدانىڭ بەتكى بولىگى وتە سىرعاناق، ءتۇپ ءتۇزۋ قاباتتى قۇرايدى. سول سەبەپتەن سۋ استى وسىمدىكتەر مەن جانۋارلار پيراميدا بەتىنە شىعىپ ءومىر سۇرە المايدى.

2013-جىلى برازياليا جانە جاپون گەولوگتارى ريو-دە-جانەيرو جاعالاۋىنان 1500 شاقىرىم جەردەن (وڭتۇستىك امەريكا افريكا قۇرلىعىنان بولىنگەن كەز) اتلانتيدا قۇرلىعىن تاپقانىن مالىمدەدى.

زەرتتەۋشىلەر ريو-گراندي سۋاستى شوقىسى ورنالاسقان اۋداننان 2,5 شاقىرىم تەرەڭدىكتە گرانيت تاسىن تاۋىپ الىپتى. ولاردىڭ ويىنشا، گرانيتتىڭ بۇل ءتۇرى تەڭىز ءتۇبىن ەمەس، تەك قانا قۇرعاقتىقتى تۇزە الماق.

عالىمدار مەن گەولوگتار جەر قاباتىن بۇرعىلاۋدى قولعا الىپ، سول ارقىلى اتلانتيدانىڭ ءوزىن بولماسا دا، جوعالىپ كەتكەن قۇرلىقتان حابار بەرۋى مۇمكىن ۇلگىلەرىن العان.

سوڭعى جاڭالىقتار