ابايدان تاراعان ۇرپاقتار

None
None
نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - اباي بۇگىنگى شىعىس قازاقستان وبلىسىنداعى شىڭعىس دەگەن تاۋدى جايلاعان توبىقتى رۋىنىڭ ىشىندە 1845-جىلى دۇنيەگە كەلگەن.

ونىڭ اكەسى قۇنانباي، اتاسى وسكەمباي رۋ ىشىندە ۇستەمدىك جۇرگىزگەن ادامدار بولعان. قۇنانباي 1804-جىلى تۋعان.

قۇنانبايدىڭ اناسى زەرە مىنەزى جۇمساق كىسى بولعان. ەل بيلەپ، اعا سۇلتان بولعان شاعىندا قۇنانباي اكەسىنەن وتىمدىرەك بولعان دەسەدى.

قۇنانباي 41 جاسقا كەلگەندە اباي دۇنيەگە كەلگەن. اقىننىڭ اناسى ۇلجان قۇنانبايدىڭ ەكىنشى ايەلى بولعان. بايبىشەسى كۇنكەدەن قۇدايبەردى دۇنيەگە كەلسە، ۇلجان تاڭىربەردى، يبراھيم (اباي)، ىسقاق، وسپان ەسىمدى بالالاردى ومىرگە الىپ كەلگەن.

ءۇشىنشى ايەلى ايعىزدان قاليوللا، ىسماعۇل، كامشات دەگەن بالالارى بولعان. ءتورتىنشى ايەلى - نۇرعانىم. بۇدان بالا بولماعان.

ۇلجاننان تۋعان بالالارىنىڭ ءبارى بىردەي ءوز اناسىنىڭ قولىندا تاربيەلەنبەگەن. ۇلكەن بالاسى تاڭىربەردىنى جاس كۇنىندە وسكەنباي قولىنا السا، ىسقاق قۇدايبەردىمەن بىرگە كۇنكەنىڭ قولىندا تاربيەلەنگەن.

ۇلجان مەن ايعىز ءبىر اۋىل بولىپ، قۇنانباي وسىلارمەن تۇرعان شاقتا، ەكى شەشەنىڭ تەل بالاسى بولعان - يبراھيم.

اقىننان سوڭ دۇنيەگە وسپان مەن ىسماعۇل كەلەدى. ءبىراق، ولاردىڭ جاس ايىرماسى ەداۋىر الشاق بولاتىن. ال ايعىزدان تۋعان ۇلكەن ۇل قاليوللا وقۋدا جۇرگەن. اقىن ءوزىنىڭ بالالىق شاعىنىڭ العاشقى جىلدارىن ەكى شەشەنىڭ ورتاسىندا وتكىزگەن.

اباي 15 جاسىندا اكەسىنىڭ قۇدالاسۋىمەن ءدىلداعا قوسىلادى. ءدىلدادان اقىلباي، اكىمباي، ءابدىراحمان، ماعاۋيا، كۇلبادان، رايحان تۋعان.

ەكىنشى ايەلى ايگەرىمنىڭ (شۇكىمان) ءانىن ۇناتىپ، داۋىسىنا عاشىق بولىپ العان. اباي ايگەرىمگە 1875-جىلى ۇيلەنگەن. ايگەرىمنەن تۋراعۇل، مەكايىل، ىزكايىل، كەنجە تۋعان.


ابايدىڭ تۇڭعىشى اقىلباي قۇنانبايدىڭ كىشى ايەلى نۇرعانىمنىڭ قولىندا وسەدى. ول جاستىق، ماحاببات تاقىرىبىنا كوپتەگەن ولەڭدەر جازعان.

اقىلبايدى تالانتتى اقىن رەتىندە تانىتقان پوەمالارى: «زۇلىس» «داعىستان» («قيسسا- ءجۇسىپ»)، «جارراح باتىر».

كۇلبادان - ابايدىڭ ءدىلدادان تۋعان قىزى. ونى اباي بالا كەزىندە سەمەيدەگى ورىس مەكتەبىنە بەرگەن. اكىمباي اتتى ۇلى بالا كەزىندە 7 جاسىندا قازا تابادى. ءابدىراحمان - اباي ۇلكەن ءۇمىت ارتقان ۇلدارىنىڭ ءبىرى. ءبىلىم جولىنا ءتۇسىپ، ەلگە قىزمەت ەتكەن ءابىش 1895-جىلى 15- قاراشادا تاشكەنتتە قايتىس بولادى.

ماعاۋيا - ابايدىڭ ءدىلدادان تۋعان كەنجە ۇلى. 1885-جىلدان باستاپ ماعاۋيا اكەسىنىڭ تاربيەسىندە بولادى. ول ورىس عالىمدارى مەن كورنەكتى جازۋشىلارىنىڭ ەڭبەكتەرىمەن تانىسادى. ول ماحاببات، جاستىق جايىندا ليريكالىق ولەڭدەر جازادى. رايحان - ابايدىڭ بايبىشەسى ءدىلدادان تۋعان كەنجە قىزى.

تۋراعۇل - ابايدىڭ ەكىنشى ايەلى ايگەرىمنەن تۋعان بالاسى. ول جاس شاعىنان اكەسى ابايدىڭ قولىندا بولىپ، ءتالىم-تاربيەسىن كوپ كورىپ وسەدى.

تۋراعۇل 1904-1909-جىلدارى نەمەرە اعاسى كاكىتاي ىسقاق ۇلىمەن بىرگە ابايدىڭ ادەبي مۇراسىن جەدەل جيناپ، باسپاعا ازىرلەپ، اباي ولەڭدەرىنىڭ العاشقى جيناعىن 1909-جىلى سانكت-پەتەربۋرگتا شىعارتتى.

ول 1917-20-جىلدارى سەمەيدەگى الاش قوزعالىسىنا بەلسەنە ارالاسىپ، ءارتۇرلى جاۋاپتى قىزمەتتەر اتقاردى.

مەكايىل ارابشا، ورىسشا ساۋاتتى بولعان. اباي ولەڭدەرىن تۇگەلدەي جاتقا بىلگەن. ىزكايىل ارابشا وقىپ، ءبىلىم العان. 1917-جىلى ويقۇدىقتا تۇڭعىش رەت قويىلعان مۇحتار اۋەزوۆتىڭ «ەڭلىك-كەبەك» پەساسىندا ابىزدىڭ ءرولىن ويناعان. كەنجە - ابايدىڭ كەنجەسى. التىباقان، ويىن ساۋىق كەشتەرىندە اباي اندەرىن ورىنداپ، ونىڭ حالىق اراسىندا كەڭىنەن تانىلۋىنا سەپتىگىن تيگىزگەن.



Massaget.kz


سوڭعى جاڭالىقتار